سرزمین پارسوماش
هخامنشیان از چیش پیش تا کورش بزرگ
کورش محسنی
در منابع آشوری از سرزمین «پاسورماش» در پیرامون دریاچه ارومیه یاد گردیده است. شاه پارسوماش یعنی «چیش‌پیش» یا تیس‌پس (640-675 پ.م.) در اندیشه‌ی جٌداسَری از دولت ماد بود. وی بهترین زمان را دوران تاخت و تاز سکاییان ایرانی‌تبار در سرزمین ماد دانست. پارسیان ِ سرزمین پارسوماش بر «انشان» در بخش ایلام چیرگی داشتند و از تاخت و تاز سکایان در امان بودند. ایشان در این زمان به سمت درههای کوهستان‌ها در ناحیه‌ای به حرکت درآمدند که در آینده دو تن از نوادگان چیش‌پیش – یعنی کورش بزرگ در پاسارگاد و داریوش بزرگ در پارسه – آن را پُر آوازه کردند.
بنابراین چیش‌پیش در هنگام مرگ بر دو سرزمین یعنی زادبومش پارسوماش در پیرامون دریاچه ارومیه به همراه انشان و پس از آن سرزمین تازه به دست آمده‌ی پارسیان یعنی «پارسه» فرمان‌روایی می‌کرد. طبیعی است که پس از مرگش سرزمین‌هایش میان دو پسرش تقسیم گردد. آریارمنه (Ariaramna) فرزند کهتر به گواهی لوح برجای مانده از او «شاه ِ بزرگ، شاه ِ شاهان، شاه ِ سرزمین پارسه، پسر ِ شاه چیش‌پیش، نوه‌یِ هخامنش» گردید. ولی فرزند کهتر یعنی کورش یکم (600-640 پ.م.) با اینکه پسر مهتر بود، فرمان‌گزار برادر شد و تنها به عنوان «شاه ِ بزرگ» دست یافت و بر میهن دیرینه، یعنی پارسوماش فرمان‌روایی کرد.
در 625 پ.م. در سرزمین ماد «هووخشتره» پسر «خشتریته» بار دیگر توانست به روزگار ماد سر و سامان بدهد. وی به بازگویی هردوت سَرهای سرکردگان سکایی را از باده گرم کرد و با این تدبیر آنها را فرو گرفت. وی توانست با یاری سکایان ِ فرمان‌گزار، سپاهی توانمند بسازد که دربرگیرنده‌ی سه بخش کمان‌داران، نیزه‌داران و سواران بود و احتمالا همو بود که توانست به پادشاهی «شاه ِ شاهان» آریارمنه پایان بدهد. به همین سان پسرش «آرشام» و نوه‌ی او «ویشتاسپ» را حتی از جایگاه «شاه»ی برانداخت و لوح آریارمنه را نیز با خود به اکباتان برد. هووخشتره احتمالا توانسته بود بر سرزمین پارسوماش که در دستان کورش یکم بود چیره گردد.
در این زمان پادشاهی هر دو سرزمین – یعنی پارسه و پارسوماش – به کمبوجیه‌ی یکم (559-600 پ.م.) سپرده شد و در کل عنوان «شاه شهر انشان» را یافته بود. کمبوجیه که از درگیری‌های میان‌رودان دور بود و کمابیش سرزمین خود را در آرامش می‌دید، توانست با زناشویی با ماندانا دختر ایشتوویگو (آشتیاگ) پایگاه برجسته‌ای برای خود در میان مادها بیابد.
از این پیوند زناشویی کورش بزرگ زاده شد. کورش دوم (559 پ.م.) بی‌درنگ پس از نشستن بر تخت شاهی در پاسارگاد دست به ساختن سازه‌هایی زد تا نشان دهد از دوده‌ی پادشاهان است و به گونه‌ای توان خود را به دیگر قدرت‌ها نشان دهد. او در پاسارگاد و در سنگ‌نبشته‌ای خود را «شاه ِ بزرگ، هخامنشی» می‌خواند و این نشان دهنده‌ی آن است که او دیگر فرمان‌گزاری پدربزرگ خود یعنی آشتیاگ را برنمی‌تافته. با بررسی این رخ‌دادها درمییابیم که کورش بزرگ به همراه شماری از سران ماد در اندیشه‌ی گردآوردن همگی تیره‌های ایرانی و راه اندازی فرمان‌روایی بزرگ ایران بوده است.
کمرون، جورج گلن 1381: ایران در سپیده‌دم تاریخ، برگردان حسن انوشه: 171-161
* هر گونه برداشت از داده‌های این تارنگار تنها با ذکر نام نویسنده و نشانی مجاز است.(کورش محسنی)
+ جشن چهارشنبه سوری (ریشهها و آیین‌ها)
+ سفره‌ی هفت سین نوروز (پیشینه و آیین)
+ جشن نوروز (ریشهها و آیین‌ها)
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
دوستدار ایران
چو ایرن نباشد تن من مباد با توجه به تاریخ وتمدن وفرهنگ کهن ایران زمین ودشمنی بدخواهان با عرب گرا با این تمدن سرشار از مهر ودوستی واشتی تصمیم براین گرفتیم تا با ایجاد این وبلاگ بع تمام مسائل تاریخی وفرهنگی وخصوصا اکثر مطالب در مورد ایران عزیزمان گذاشته شود کلیه مطالب از سراسر وب کپی میشود واز انجا که گذاشتن لینک منبع در همه مطالب کپی شده وقت گیر ودرصورت حذف ادرس سایت لینک داده شده باعث کاهش رنکینگ وخواننده میشود از گذاشتن لینک در صفحات معذوریم ولی قسمت لینک دوستان را تبدیل به منابع وبلاگ میکنیم. دست به دست هم دهیم به مهر میهن خویش را کنیم اباد
فهرست اصلی
بازدید دیروز: 64 بازدید
بازدید کل: 98550 بازدید
شناسنامه
RSS
Atom
صفحه نخست
پیام‌رسان
پست الکترونیک
پارسی بلاگ
نوشته های پیشین
لوگوی وبلاگ من
